İlçenin ismi Aramice Birsa kelimesinden türemiştir. Arapça da kale,hisar anlamına gelmektedir. Birecik nesli tükenmekte olan Kelaynak Kuşları ve Birecik Köprüsüyle meşhurdur.
Birecik Köprüsü
Birecik Köprüsü 1956 yılında Türkiye de ırmak üzerinde yapılan en uzun ikinci köprü olarak bilinmektedir. Birecik Köprüsü inşa edilince ilçenin ticaret hacmi genişlemiştir. Köprü 10 metre genişliğinde 720 metre uzunluğunda inşa edilmiştir.
Kelaynak Kuşları
Bereket kuşu olarak da bilinen bu kuş Hz. Nuh gemisine aldığı hayvanlardan biridir. Günümüzde Fas'ta Suriye' de ve Birecik'te yaşamaktadırlar. Bu kuş türünün neslinin kaybolmaması için üreme istasyonları kurulmuştur. Göç zamanlarında gitmemeleri için kafeler belli noktalara konulmuştur.
Birecik Kalesi
Birecik Kalesi ilçenin merkezinde bulunan Fırat Nehri'nin doğusunda inşa edilmiştir. Üzerinde bulunan beyaz kalkerli taşlarından dolayı Beyaz Kale olarak da adlandırılmıştır. Kale Asurlular zamanında inşa edilmiştir. Birecik Kalesi tarihte birçok medeniyet tarafından kullanılmıştır. Bu nedenle birçok medeniyet tarafından onarım yapılmıştır. Günümüzde bir kısmı yıkık şekilde olan kalenin onarımı devam etmektedir.
Birecik Ulu Cami
Bu caminin kim tarafından ve ne zaman yapıldığı belli değildir. Farklı bir mimari tarzda yapılmıştır. Son yıllarda inşa edilen Birecik Barajının suyunun çoğalması ile birlikte cami sular altında kalmaya adaydır.
Birecik Surları
İlçe merkezini çevreleyen surlar günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Fakat birçok savaş sebebiyle harabe şeklindedir. Bir burç ve iki kapısı dışında diğer yapıları yok olmuştur. Bu kapılar Urfa Kapısı ve Mecan Kapısıdır. Bu sur ve kapıların mimarisi bilinmemektedir. Fakat Memlüklüler tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir.
Ayrıca ilçemizde bulunan diğer tarihi yapılar ise Şah Cenabettin Türbesi, Mahmut Paşa Camii ve Hamamı, Çarşı Camii ve Kethüda Camisi'dir.
Birecik'te Ne Yenir?
Birecik'te buraya has mumbar (koyun bağırsağından),yeşil mercimekten yapılan Haspeli Aşı, çiğköftelik etten yapılan Şırşırlı gittiğinizde tadına bakacağınız önemli lezzetler arasındadır.
Geziniz bitiminde Birecik'te bulunan zeytin ağaçlarını görebilir. Ve doğal zeytin alabilirsiniz. Bunun yanında Birecik'te hayvancılık gelişmiştir. Süt,yoğurt, kaymak,yağ gibi hayvanların ürünlerinden de alarak Birecik ekonomisine katkıda bulunabilirsiniz.